Gavers
In de streek zijn er diverse plaatsen met de naam “Gavers”. Dit verwijst naar “natte grond”.
In de Oostrozebeekse wijk, die vanaf 1970 aangelegd werd, verwijzen de straatnamen naar verschillende dorpsheren en families.
Herkomst straatnamen
Bij de naamgeving van de straten in de nieuwe sociale woonwijk 'De Gavers' inspireerde het gemeentebestuur zich op 21 februari 1969 op de geschiedenis van Oostrozebeke
De Halewijnstraat en de Limnanderstraat verwijzen naar 2 families die in het verleden een belangrijke rol speelden binnen Oostrozebeke.
- De familie Halewijn was hier tijdens de Middeleeuwen en de vroege Nieuwe Tijd een machtige familie. Vanaf de tweede helft van de 12de eeuw worden ze in talloze akten vermeld. Ze bezitten onder andere de heerlijkheid "Nieuwenhove", een omwalde hoeve met 38 ha.
- Hiëronymus Limnander, heer van Zulte, koopt in 1727 de heerlijkheid Nieuwenhove. (In de 17de en 18de eeuw zetten veel personen hun naam in het Latijn of in het Grieks om. De familie Limnander, uit de Nederlandse provincie Utrecht, zou oorspronkelijk “Veenman” geheten hebben (in Vlaanderen zouden we van “Moerman” of “Vandemoere” spreken) voor ze hun naam in het Grieks vertaalden). De familie bleef er vanuit het kasteel van Zulte slechts 3 generaties de feodale plak zwaaien, maar behield haar bezittingen in Oostrozebeke na 1794 wel grotendeels. Meer nog: een tak van de familie gaat sinds 1816 door het leven als Limnander de Nieuwenhove. De gemeente Oostrozebeke nam in 1993 het wapenschild van de familie Limnander als gemeentewapenschild over.
De Dalakkerstraat is genoemd naar de verdwenen herberg Dalakker, aan het begin van de Driehoek. De herberg werd op zijn beurt genoemd naar naar 2 percelen grond, “den cleenen en den grooten Dalacker”, reeds bekend in 1643, in 1850 respectievelijk 1,49 en 6,06 ha groot. Deze 2 percelen liggen aan beide zijden van de Stationsstraat, waarbij het grootste perceel vooral in de huidige groene zone “de Groene Long” ligt.
De Calonnestraat verwijst naar een omwalde hoeve (en heerlijkheid) ’t Hof van Calonne (in de volksmond gekend als Tacks hof). Deze hoeve lag ongeveer waar nu de Carrefour gevestigd was. De naam is afkomstig van de oudst bekende eigenaars uit de 14de eeuw: de Brugs-Doornikse familie van Caloen of de Calonne. In “de Groene Long” is de boomgaard van de hoeve nog te zien.
De Rietbeekstraat lijkt de verwijzen naar de naamoorsprong van Oostrozebeke. “Oost(rozebeke)” is bedoeld om onderscheid te maken met “West(rozebeke). Vroeger was er sprake van “Roosebeke”: “roze” zou afgeleid zijn van “raus”, wat riet betekent. En Rozebeke zou “rivier met veel riet” kunnen aanduiden, en dus verwijzen naar de traagvloeiende Mandel die, even te noorden van de kerk kilometers lang door de gemeente loopt.
Historie
In de Middeleeuwen was het bestuur van een gemeente heel complex. Het feodale stelsel bepaalde wie de heerlijke rechten van een bepaald gebied had.
Deze rechten gingen over
- betwistingen en rechtspraak (rechtspraak in kleine discussies, maar ook uitspreken van verbanning of doodstraf)
- bepaalde inkomsten (te vergelijken met onze jaarlijkse belastingen), maar ook over een bepaalde som bij de verkoop van bijvoorbeeld een huis of stuk grond of bij een erfenis
- het recht om te jagen of te vissen
- het recht om tol te heffen op bruggen of het malen van graan
- ...
Deze rechten waren meestal in handen van een (adellijk) persoon, maar ook soms van een klooster. Deze heer liet zich lokaal vertegenwoordigen door een baljuw en een schepenbank (3 tot 7 mannen, de zogenaamde schepenen).
Binnen de gemeentegrenzen lag er een lappendeken van gebieden waarop verschillende heren heerlijke rechten hadden. Maar het belangrijkste gebied van een gemeente was de zogenaamde dorpsheerlijkheid.
